سرنوشت خودروهای اسقاطی

اسقاط خودرو چگونه است ؟

شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که یک اسقاط خودرو چگونه است ؟

اگرچه گاهی یادمان می رود اما باید بدانیم که خودرو هم مثل هر دستگاه دیگری یک عمر مفید دارد .  تخیمن عمر مفید یک خودرو با پیشنهاد کارخانه سازنده و تایید سازمانهای نظارتی و کنترل کیفیت و استاندارد آن کشور رقم می خورد .گفته می شود عمر مفید یک خودروی سواری شخصی به طور میانگین بین ده تا پانزده سال است .

با این حال شاید کمتر کسی به این فکر کرده باشد که بعد از پایان عمر یک خودرو چه اتفاقی برای آن می افتد ؟

 در کشورما البته کمتر به این مسئله پرداخته می شود چون تقریبا نود و نه درصد افراد جامعه نه تنها به این اصل اعتقادی ندارند بلکه خودرو را دستگاهی تمام شدنی و پایان پذیر نمی دانند .!دلیل این ادعا مشاهده رفت و آمد خودروهایی است که با عمر بالای ۱۵ و حتی ۲۰ سال هر روز در سطح شهر و حتی مسیرهای بین شهری در حال رفت و آمد هستند و مثل یک خودروی تر و تازه هم بار می برند و هم مسافر جابه جا می کنند .

” این ماشین مرگ ندارد ” اصطلاحی است که احتمالا برمبنای همین اعتقاد در بازار خودرو و بین بورسی های این بازار رایج شده است .

میزان مفید کارکرد خودرو

اما در میدان تئوری و از نگاه علمی به صنعت خودروسازی یک خودرو بعد از حدود دویست هزار کیلومتر کارکرد مفید ( به طور میانگین و براساس شاخص های کیفی خودروی موردنظر ) شرایط استفاده بهینه و استاندارد را از دست داده و می بایست طبق پروتکل های مشخصی اسقاط شود.

اگرچه شرایط و ضوابط های از رده خارج شدن یک خودرو در مناطق گوناگون جهان متفاوت است، اما براساس اعلام سازمان جهانی حفاظت از محیط زیست ، خودروساز وظیفه دارد قبل از تولید و ارائه یک خودرو به  بازار مسیر تولد تا مرگ آن را به روشنی مشخص نماید و دولت ها به عنوان نهادهای ناظر موظف به نظارت بر حرکت درست خودروساز در این مسیر هستند .

طرح اسقاط خودرو

در کشور ما اواخر دهه هشتاد درپی افزایش آلودگی های محیط زیستی در کلانشهرها با فشار سازمان محصط زیست دولت به این فکر افتاد که با ساماندهی طرح اسقاط خودرو های فرسوده وضعیت این بخش از خودروها را سروسامان دهد.

طرح اسقاط خودرو های فرسوده با هجوم مالکین این خودروها در گام نخست متوقف شد . واقعیت این است که از طرفی ازدحام خودروهای فرسوده ای که از پنجاه سال پیش در حال تردد در کشور ما هستند عملا اجازه ادامه طرح را به دولت نمی دهد و از طرف دیگر خودروسازهای داخلی به بهانه های مختلف زیر بار این مسئولیت شانه خالی می کنند. خودروهای خارجی هم که تکلیفشان به علت تحریم معلوم است .

اسقاط خودور در دیگر کشورها

در خارج از مرزها اما بازار اسقاط خودروهای سواری با وضعیت امروز کشور ما متفاوت است . در اکثر کشورهای آمریکای جنوبی و شمالی ، کل قاره اروپا و اقیانوسیه ، بخش شرقی آسیا ، همه کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس و بخش کوچکی از قاره آفریقا عمر مفید همه خودروها دریک چارچوب مشخص و تقریبا یکسان تعیین شده است .

دراین کشورها هیچ خودرویی بعد از سپری کردن عمر تعیین شده خود اجازه اخذ پلاک و تردد در معابر شهری و برون شهری را ندارد .

قانون اسقاط خودرو های فرسوده صنعت نسبتا بزرگی را در این کشورها به وجود آورده که دستاورد آن عمدتا روانه بازار همان کشورهایی می شود که هنوز به طور کامل و جامع وارد این پروتکل نشده اند .

به طور مثال در ایالت شارجه کشور امارات  بازار بزرگی به لوازم یدکی استوک خودروهای اروپایی ، آمریکایی و آسیایی اختصاص داده شده است که خریداران آن بازرگانانی از کشورهای ایران ، عراق ، افغانستان ، هندوستان و برخی از کشورهای آفریقایی می باشند .

قطعات و لوازم یدکی استوک به صورت مجموعه های کامل موتوری ، بدنه و گیربکس و یا قطعات ریز برقی و غیره از روی خودروهای اسقاط  باز شده و از طریق لنج های تجاری به این کشورها فرستاده می شود .

نحوه اسقاط

نحوه اسقاط خودرو به این صورت است که ابتدا خودروی مورد نظر در کشور مبدا به دو قسمت نسبتا مساوی به صورت عرضی ( مابین صندلی های جلو و عقب از سقف تا کف ) بریده می شود . این دو قسمت بعد از جاگذاری در کانکس های حمل بار کشتی های تجاری از گمرک بندر شارجه ترخیص شده و درگاراژهای استوک این بندر تجاری بر زمین می نشیند .

اما این پایان کار اسقاط خودرو نیست . دو نیم تنه خودرو ندرتا به این صورت خریداری پیدا می کند لذا صاحبان گاراژ از طریق کارگران خود موتور و گیربکس خودرو را از داخل کاپوت بیرون آورده و دربخش قطعات موتوری می فروشند . سایر قطعات جزو دسته بدنه استوک محسوب شده و معمولا به همان صورت دست نخورده به فروش می رسند .

بازار استوک در کشورهای دیگری مثل عراق ، افغانستان و یا پاکستان و حتی کشور خودمان ایران هم دایر است اما نحوه جداسازی و فروش قطعات در این بازارها به صورتی است که بیشتر نام اوراقی بر صنعت آنها می توان نهاد تا استوک .

لوازم یدکی استوک چه ویژگی دارد؟

در واقع اصطلاح لوازم یدکی استوک برازنده قطعاتی است که حداقل دو ویژگی اصالت در برند و پلمب بودن را دارا هستند .  به طور مثال به یک موتور و گیربکس کامل که از یک خودروی تویوتای ژاپنی روشن، فقط به دلیل پایان عمر مفید آن و نه اشکال فنی باز شده است ،موتور کامل استوک می گویند حال آنکه در کشورهای مورد اشاره اغلب موتورهایی که به علتهای گوناگون ازجمله اشکال و ایراد فنی تعویض شده اند به عنوان استوک به فروش می رسند .

 نام درست و فنی این موتورها موتور اوراقی است و نه استوک . نکته دیگر اینکه در این بازارها موتور بعد از پیاده سازی نه تنها از گیربکس جدا شده که تمام قطعات دورچین و سیم کشی را ازآن جدا نموده و به صورت جداگانه می فروشند .

نتیجه اینکه پیشنهاد فروشگاه یدک خواجه در وضعیت فعلی به مشتریان گرامی این است که در بخش خودورهای داخلی به دنبال موتورهای نو و پلمب باشند و در دسته خودروهای وارداتی در صورت اجبار حتما با مشورت مکانیک های مجرب قطعات استوک خریداری نمایند .